جواد علیزاده : سعی کردم از طریق کاریکاتور با درد مطلقگرایی در جامعه مبارزه کنم. در مجله «طنز و کاریکاتور» توانستم فیزیک را وارد دنیای طنز کنم و عده زیادی بر اساس کاریکاتورهای من به این علم علاقهمند شدهاند.
به گزارش انجمن هنرهای تجسمی استان اردبیل به نقل از هنرآنلاین جواد علیزاده متولد سال ۱۳۳۲ در اردبیل است و در رشته مترجمی زبان انگلیسی تحصیل کرده است. او از سال ۱۳۴۹ در زمینه کارتون و کاریکاتور فعالیت دارد و موسس و ناشر اولین ماهنامه خصوصی کارتون ایران با عنوان «طنز و کاریکاتور» است. کارتونهای علیزاده از طریق سندیکای «سی اند دبلیو» در مجلات بین المللی به چاپ رسیدهاند و برنده جوایز ملی و بینالمللی زیادی از کشورهای فرانسه، ایتالیا، ژاپن، کره، ترکیه، چین، آمریکا، اکراین و.. شده است. به مناسبت انتشار شماره ویژه ۳۱ سالگی مجله طنز و کاریکاتور با جواد علیزاده گفت و گویی داشتیم.
علیزاده در گفتوگو با هنرآنلاین با بیان اینکه مجله طنز و کاریکاتور در میان نشریاتی که در حال حاضر در ایران منتشر میشوند قدیمیترین آنها است، گفت: اولین شماره این مجله دی ماه ۶۹ و در زمان اوج نشریات کاغذی منتشر شد. طنز و کاریکاتور چند ماه پس از آغاز به کار مجله «گل آقا» فعالیت خود را آغاز کرد و استقبال زیادی نیز از آن صورت میگرفت. پیش از انتشار این مجله من گاهنامههای متنوعی با موضوع ورزش، سینما، تلویزیون و… کار میکردم و مخاطبانی را به دست آورده بودم. زمانی که به فکر انتشار مجله افتادم همه میگفتند با توجه به اینکه مجله گلآقا در حال انتشار است یک مجله طنز جدید نمیتواند با استقبال مواجه شود، ولی من به پشتوانه خوانندگانی که داشتم این مجله را منتشر کردم و مرحوم کیومرث صابری نیز همیشه از من حمایت کرد.
بیشتر بخوانید :
هر شب با یک هنرمند، معرفی و آثار جواد علیزاده
علیزاده درباره موضوع کارهای خود گفت: هر کاری که انجام دادم بر اساس علاقه شخصی خودم بوده است. از مهمترین کارهای من در این مجله ارائه طنز چهار بعدی درباره نظریه نسبیت انیشتین است. همچنین به موضوعات عامهپسندی مثل فوتبال و سینما نیز میپرداختم. هیچ وقت نخواستم دنبالهرو جامعه باشم بلکه به دنبال علایق خودم بودم و توانستم مخاطبان را نیز جذب کنم.
او درباره پرداختن به فیزیک و آوردن آن به دنیای طنز گفت: فیزیک نقش مهمی در دنیا دارد و به نظر من با فلسفه آمیخته است. من هیچوقت دانشآموز درسخوانی نبودم و درک فیزیک من چندان خوب نبود، اما کنجکاوی و سوالات زیادی درباره فیزیک داشتم و شخصیت مرموز انیشتین نیز برایم بسیار جذاب بود. این نکته توجه مرا جلب میکرد که یک دانشمند با درجه بالای علمی چگونه میتواند چنین ظاهر آشفته و رفتار متفاوتی داشته باشد.
علیزاده ادامه داد: از همان زمان این علایق با من بود تا اینکه در دهه شصت با از دست دادن شغل خود در روزنامه کیهان خانهنشین شدم و فرصتی پیدا کردم تا به مطالعه بخشهایی از کتابهای انیشتین بپردازم و به این ترتیب تا حدودی اطلاعات علمی در این زمینه به دست آوردم. اما در آثارم برداشتهای آزاد و آنچه از تخیل من آمده بود را نیز به مسائل علمی اضافه کردم.
این کاریکاتوریست ادامه داد: طنز و کاریکاتور تنها نشریه طنز جهان است که ستون مخصوص فیزیک داشته و تصویر معروف انیشتین که زبان خود را بیرون آورده است بر روی این ستون قرار دارد. به این ترتیب توانستم فیزیک را وارد دنیای طنز کنم و عده زیادی در این سالها گفتند که بر اساس کاریکاتورهای من به این علم علاقهمند شدهاند. سال ۲۰۰۵ نیز که سال جهانی فیزیک نام داشت در سایت انجمن فیزیک اروپا طرحهای من درباره انیشتین منتشر شد، اما در داخل کشور هیچ وقت حمایتی از آنها صورت نگرفت.
او با بیان اینکه در کارهای اخیرش به فیزیک کوانتوم توجه دارد، گفت: زمانی که بیشتر به فیزیک نسبیت میپرداختم این موضوع از این جهت نیز برایم دارای اهمیت بود که اغلب برخوردهای یک بعدی و مطلقگرایانه میدیدم و همین باعث شد به شکلی علمی به ترویج نسبیتگرایی بپردازم. این طرحها جنبه سیاسی و اجتماعی نیز داشت و میخواستم از طریق کاریکاتور با مطلقگرایی که درد جامعه ما هست مبارزه کنم.
علیزاده درباره کارتونهای ژورنالیستی خود گفت: کارتونها و کاریکاتورهای ژورنالیستی بر اساس اخبار و اتفاقات روز به وجود میآیند. در زمینه ورزش، سینما، سیاست و… اتفاقاتی میافتد که بر اساس آنها چهرههای خبرساز را تبدیل به کاریکاتور میکنیم. مثلاً از کارهای متاخر من کاریکاتوری از بایدن است در حالیکه ماسک خود را به دستش آویزان کرده است. در آینده کسانی که این کاریکاتور را ببینند متوجه میشوند بایدن زمانی رئیسجمهور شد که کرونا در جهان شیوع داشت. درست است که کاریکاتورهای ژورنالیستی زمان مصرف محدود دارند، اما به این شکل میتوانند مورد استفاده نسلهای بعد قرار بگیرند.
او درباره تعداد زیاد کاریکاتوریستهای موفقی که کار خود را از طنز و کاریکاتور آغاز کردهاند گفت: من هیچ ادعایی ندارم که قصد کشف استعداد داشتم، بلکه همیشه به این فکر بودم که از طریق کار مورد علاقه خود زندگی کنم. انتشار مجله طنز و کاریکاتور نیز به همین دلیل بود و اصلاً به مسائل اقتصادی وارد نبودم و تنها قصد داشتم تواناییهای خود را بروز دهم. پس از آن در مجله طنز و کاریکاتور مسابقهای راه انداختم که عده زیادی از جوانان مستعد در آن شرکت کردند و استعدادهای زیادی در آن کشف شد که سالها با مجله همکاری کردند و پس از آن هر کدام به سراغ فعالیتهای خود رفتند.
علیزاده با اشاره به گذر مجله از سی سالگی گفت: شرایط فعلی مجله اصلاً قابل قیاس با گذشته نیست. هم اکنون در هر سال فقط میتوانم دو یا سه شماره از مجله را منتشر کنم که هر شماره با ضرر مالی همراه است. بنابراین این کار تنها به دلیل عشق است و هیچ منطقی پشتوانه آن نیست. امروزه بیشتر نشریات کاغذی دیگر در انتشار خود انسجام ندارند و حتی کادر ثابتی نیز ندارند.
این هنرمند افزود: وزارت ارشاد گاه یارانههای نقدی به ما میدهد که اصلاً کفاف خرج مجله را نمیکند. امتیاز مجله من ماهنامه بود اما الان به گاهنامه تبدیل شده است و فکر میکنم در این شرایط سخت وزارت ارشاد نباید روی نظم در انتشار مجله تاکید کند زیرا این مسئله مربوط به دوران رونق نشریات کاغذی بود، اما امروز که مجلات به سختی و به صورت نامنظم منتشر میشوند باید حمایتهایی از آنها صورت بگیرد تا بتوانند کار خود را ادامه دهند.
او با بیان اینکه تا به حال ۲۹۸ شماره از مجله طنز و کاریکاتور منتشر شده است گفت: قصد دارم تا شماره سیصد مجله را به صورت کاغذی منتشر کنم و پس از آن شاید مجله به صورت الکترونیکی منتشر شود. هرچند که کاغذ برای ما حس و حال متفاوتی دارد اما اگر حمایتی وجود نداشته باشد از عهده این کار بر نمیآیم. اگر هدف من سودآوری بود برای مجله آگهی میگرفتم اما هیچ وقت این کار را نکردم، بنابراین انتظار دارم حمایت بیشتری از ما صورت بگیرد تا کمتر ضرر کنیم. من همیشه رسالتی برای خود قائل بودم و در راه آن زحمت و سختی زیادی کشیدم و هیچ وقت از موازین خود که در راستای منافع ملی بوده است دست نکشیدم.
بازدیدها: ۳۴